“Itaat iman için, itaatsizlik de küfür için belirleyici degildir”
Prof. Dr. Halit Çalis, kisinin mümin kabul edilip edilmemesinin özde kalple alakali oldugunu belirterek, “Iman kalbin tasdiki, küfür ise kalbin yalanlamasidir. Kisinin kalbini yararak mümin olup olmadigini bilme imkânimiz yoktur. Kisinin imanini sözlü olarak ifade etmesi, ona Müslüman muamelesi yapilmasinin sartidir.” dedi.
Imanin bütünlük, tutarlilik ve süreklilik isteyen bir kavram oldugunu dile getiren Prof. Dr. Halit Çalis, “Iman için, peygamberlerin Allah’tan din olarak getirip teblig ettigi hususlarin tamamina inanmak zorunludur. Bu iman, tutarli bir sekilde ömür boyu sürmelidir. Kisinin hayatinin inanç degerleriyle uyum göstermemesi büyük bir kusur olmakla birlikte, onu iman dairesinin disina çikarmaz. Dolayisiyla itaat iman için, itaatsizlik de küfür için belirleyici degildir; belirleyici olan içten kabul ya da reddetmedir.” seklinde konustu.
“Imanin gereklerinden birinin inkâri, küfre düsmek için yeterlidir”
Imanin konulari itibariyle bütünlük arz ettigini söyleyen Prof. Dr. Halit Çalis, “Konulari bakimindan iman, dizilmis domino taslarina benzer. Birisini çektiginiz zaman hepsi devrilir. Dolayisiyla bütününün kabul edilmesi gerekiyor. Birini kabul etmezseniz iman etmis olmazsiniz. Ayni durumu küfür için düsündügümüzde ise inanç degerlerinden birinin inkâri kisinin küfre düsmesi için yeterlidir.” dedi.
Prof. Dr. Halit Çalis, küfrün kelime anlami bakimindan bir seyi örtmek, gizlemek, nankörlük gibi anlamlari olduguna dikkat çekerek, küfrün dinimizdeki tanimina degindi.
“Iman kisiyi cennete, küfür ise cehenneme götürür”
Küfrün, imanin tam zitti olduguna vurgu yapan Prof. Dr. Çalis, “Küfür, imanin ziddidir; inanç degerlerinin bütününü veya birini kabul etmemektir. Baska bir deyisle Allah'in varligini ve birligini, peygamberligi, Hz. Muhammed'in Allah katindan getirdigi kesin olarak belli olan seyleri inkâr etmek, bunlari yalanlayip tasdik etmemek, ona inanmamak, sabit dini esaslardan bir veya birkaçini inkâr etmektir. Gerek iman gerekse küfür kisinin hür iradesi ile gerçeklesir; iman cennete, küfür ise cehenneme götürür.” diye konustu.
Küfür ile ilgili ayetlerden ve hadislerden örnekler veren Prof. Dr. Çalis, bir takim söz ve eylemler sebebiyle insanlari küfürle suçlamanin son derece tehlikeli olduguna dikkat çekti ve sunlari söyledi: “Küfür, sirk gibi ifadeler, mutlaka bir muhatap bulur ve ona yapisir. Bu, ya suçlanan kisidir, ya da suçlayan kisidir. Sevgili Peygamberimiz bu konuda ‘Kisinin Müslüman kardesini haksiz yere küfürle itham etmesi kendisinin de küfrüne sebep olur’ buyurmuslardir. Dolayisiyla bu hususta fevkalade hassas olmak gerekir.” dedi.
Küfür çesitlerinden de bahseden Prof. Dr. Çalis, kisiyi küfre götürecek hareketlerden örnekler verdi.
“Sirk, Allah’a karsi büyük bir zulümdür; affedilmeyen günahtir”
Prof. Dr. Halit Çalis, programin ikinci bölümünde ise ‘Sirk’ kavrami üzerinde durdu. Sirk kavraminin kelime olarak ortak kosmak ve ortaklik anlamlarina geldigini belirten Prof. Dr. Çalis, “Sirk, mutlak ilah olan Allah’in zatinda, sifatlarinda, fiillerinde ya da O’na ibadet edilmesinde ortagi, dengi yahut benzerinin bulunduguna inanmak demektir. Kur'an-i Kerim'de insanlar, Allah’a gerek zatinda, gerek sifat ve fiillerinde baskalarini ortak kilmaktan, yalniz Allah'a mahsus olan ibadette baskalarini O'na ortak etmekten siddetle menedilmistir.” dedi.
“Çogu insan farkinda olmadan gizli sirke düsebilir”
Sirk kavrami ile ilgili degerlendirmelerde bulunan Prof. Dr. Çalis, ilahlik sifatlarindan birisini gerçek Mabud (Allah) disinda bir varliga da vermenin sirkin basta gelen sekillerinden oldugunu ifade ederek, sirk çesitleri hakkinda bilgi verdi.
Gizli sirk ve açik sirk olmak üzere iki çesit sirk olduguna dikkat çeken Prof. Dr. Çalis, ”Açik sirkin ne oldugu bellidir. Gizli sirk ise, Peygamber Efendimizin ifadesiyle ‘karincanin ayak sesinden daha gizlidir.’ Allah için yapilmasi gereken amel ve ibadeti kullara gösteris olsun diye yapmak demek olan riya, gizli sirktir. Nitekim hadiste riyanin sirk oldugu ifade edilmistir.” diye konustu.
Iman, küfür ve sirk kavramlarinin temel özelliklerini ve birbiriyle iliskilerini hatirlatarak konusmasini tamamlayan Prof. Dr. Çalis sunlari söyledi: “Imanin ziddi küfür, tevhidin ziddi sirktir. Küfür ve sirk noktasinda üst kavram küfürdür. Dolayisiyla her sirk küfürdür, fakat her küfür sirk degildir. Imanda bütünlük ve süreklilik, küfür ve sirk konusunda ise endise ve ihtiyat temel ilkedir.”
Seminer, katilimcilarin sorularinin cevaplanmasi ve konuyla ilgili karsilikli fikir alisverisinin ardindan sona erdi.