Akdeniz, "Riski alan herkes, vadeli mal satan, biriyle bir ortakliga giren, birine kizini veren bizden rapor isteyebilir" diye konustu.
Bankalar Birligi'ne bagli faaliyet gösteren Kredi Kayit Bürosu (KKB) yeni yilla birlikte Türkiye'de risk anlayisini degistirecek yeni bir sistem baslatiyor. Bugüne kadar sadece kredi karti vebireysel kredi borçlarini takip eden ve ilgili kisiye bunun karsiligi bir skor veren KKB, 2013'tenitibaren kisi ve sirketlerin ödeme yaptigi birçok noktadan borç bilgilerini alarak kayit altina alacak.
KKB bünyesinde olusturulan ve Merkez Bankasi'ndan devir islemleri devam eden Risk Merkezi, yeni dönemle birlikte cep telefonu operatörlerine olan borçlar, vergi borçlari, elektrik, su, dogalgaz ve benzeri borçlarini da izlemeye alacak. Kurum böylece bankacilik sisteminin yani sira sistem disindaki ticari ve bireysel borçlarin kaydini tutacak.
KKB'nin olusturdugu yeni sistemin bireyler açisindan önemi, daha önce sadece bankalara açik olan platformun risk raporlari yoluyla hem ticari hem de bireysel anlamda adeta herkese açik hale gelecek olmasi. Burada kanunen aranan sart ilgili kisinin finansal risk durumunu ortaya koyan rapor için onay veriyor olmasi.
Esinin geçmisini görecek
Kredi Kayit Bürosu Genel Müdürü Kasim Akdeniz, yeni Ticaret Kanunu ile uygulamaya baslanan ticari kredi ve kefalette es onayi tarafinda geçmise yönelik borç bilgilerinin de görülmesinin mümkün olacagini kaydetti. Esin, kocasinin da onayi ile bu raporu alabilecegini ifade eden Akdeniz, "Kisi esinin ne kadar kefaleti, borcu oldugunu kendisinden risk raporunu isteyerek KKB'den ögrenebilir.
Kefalet bilgileri bilançoda yer almaz. Ama bir sekilde bu kefalet nedeniyle sirket ya da sirket ortagi yüklü miktarlarda para ödemek zorunda kalirsa sirket de bundan etkilenir, hatta batma noktasina gidebilir.
Bu da bir risk oldugu için KKB'de hiç bir yerde olmayan o kefalet bigilerinin paylasilmasi söz konusu. Ancak kendisi dogrudan bizden ögrenemez, bu Bankalar Kanunu'na aykiri. Iki tarafin onayi gerekiyor."
Kasim Akdeniz yeni uygulamayla ilgili sorularimizi söyle yanitladi...
ÖDEME AHLAKINA SIKI TAKIP
* Bilgiler nasil toplanacak?
Bilgi akisi için belirlenmis tarihler var. Bunlar geçikirse para cezasi kesiyoruz. Kurumlar buna uymak durumunda. Bilgi paylasim merkezlerinin en önemli özelligi budur. Biri bilgi göndermezse acaba orada bir geçikmis alacak ve kredi var mi diye soru isareti dogar. Yeni sistem için de bu geçerli.
* Sorgulama en çok hangi alanda yapiliyor?
En çok bireysel alanda, kredi kartlari ve bireysel kredilerde (ihtiyaç, konut ve otomobil kredileri) yapiliyor. Burada yaygin bir müsteri kitlesi var. Her sorgulama bir ücrete tabi. Sorgulama yapan bankanin aldigi bilgi hangi bankanin bilgisiyse sorgulayan o bankaya ücret ödüyor. Her bir sorgulamada 15 sent ödeniyor.
* Sorgulama sayisinda artis nedir?
2001'de bu sayi KKB'de 6 milyondu, 2011 sonu itibariyla 205 milyona ulasti. Bu inanilmaz bir gelisme. Toplamda 25 milyon müsteri oldugunu düsündügümüzde bankalar her bir müsteriyi yilda ortalama 8 kere sorgulamislar. Bugün geldigimizde noktada KKB sorgulamasi risk yönetiminin kredi tahsisinin vazgeçilmez adimlarindan biri.
* Yeni sistemle tüketiciye sundugunuz yarar ne olacak?
Risk Merkezi ile beraber gelecek olan en önemli yenilik buradaki bilgilerin sokakdaki kisi ile ya da bankacilik disi sektörlerle de paylasilabir hale gelmesi. Bu ülkenin risk yönetim anlayisini degistirebilecek potansiyele sahip bir uygulama.
Çünkü biz gerek bankacilik sektöründen aldigimiz kredi bilgilerini gerek bankacilik sektörü disindan aldigimiz bilgileri müsteri bazinda birlestirdikten sonra 2013'te kisilere risk raporu verecek duruma gelecegiz. Topladigimiz bütün bilgileri risk raporu adi altinda birlestirip bireyler ile paylasiyor olmamiz söz konusu olacak.
Burada simdiye kadar bu bilgilerin bankalar arasinda paylasilmasi söz konusuydu. Gerçek kisiler veya tüzel kisiler bu bilgilere ulasamiyorlardi. Ulasamadiklari için de farkli yöntemlerle ulasmanin yolunu ariyorlardi. Ama Risk Merkezi ülkenin risk yönetimi anlayisini degistirecek potansiyele sahip bir uygulama olacak.
Riski alan herkes, vadeli mal satabilirsiniz, biriyle bir ortakliga girebilirsiniz, birine kizinizi veriyor olabilirsiniz, karsi tarafin finansal durumunu merak ettiginizde, ögrenmek istediginiz her bir iliskide bunu karsi taraftan isteyebilirsiniz. Ev kiralarken, satarken. Bu yolla karsi tarafin finansal yapisini, bütün ödemelerini, ödeme ahlakini net bir sekilde bu raporlarla görme imkâniniz olacak.
* Sistemle hedefiniz...
Sonuçta Risk Merkezi'nden alinacak risk raporlari Türkiye'nin ticari ve sosyal hayatini degistirebilecek potansiyele sahip. Bu açidan ben bunu çok önemsiyorum. Uygulamaya geçtikten sonra taraflar bunu görecek ki yepyeni bir dünya açilacak önlerinde.
Tüm ticari taraflar için ilgili kisinin tüm finansal durumu görebilecegiz bir dünya, bir pencere açilacak. Bizim en temel hedefimiz hem bireylerde hem sirketlerde olsun kisinin finansal resminin tamamini karar vericinin önüne koymak. Çek ve risk raporu için ikisi için de ayni sey söz konusu.
Bunun için ücret ödenecek mi?
Ilk yilda her bir kisinin alacagi ilk rapor ücretsiz olacak. Ikinci, üçüncü, döndüncü alinirsa bunlar ücretli olacak. Bugün çek raporu için belirlenen ücret 1 lira. Bankalarin genelinde de 5 lira gibi bir rakam var. Subeden alirsaniz 5 lira, ATM veya internetten alirsaniz 2 lira. Risk raporu da buna paralel olacak.
Kaynak: Milliyet
