Türkiye’den konusmaci olarak hemserilerimiz Gazi Üniversitesi Uluslararasi Iliskiler Bölümü Ögretim üyesi Prof. Dr. Cemalettin Taskiran, Hacettepe Üniversitesi Ögretim üyesi Dr. Ali Güler, Çanakkale Savaslari’na giden sürecin detayli bir tahlil ve tasviri, savaslarin siyasî, iktisadî, askerî, sosyal, diplomatik, kültürel boyutlarinin ele alinmasi ve savas sonrasinda ülkeler ve toplumlar arasindaki iliskileri detayli olarak ele aldilar.
Programa basta TC. Lahey Büyükelçisi Sadik Arslan olmak üzere TC. Rotterdam Baskonsolosu Togan Oral, Arastirmaci – Tarihçi Mehmet Tütüncü, Hollanda Türkler Için Danisma Kurulu (IOT) müdürü Ahmet Azdural, STK temsilcileri, ögrenciler ve vatandaslar katildi.
Hollanda Türk Islam Kültür Dernekleri Federasyonu (HTIKDF) Baskani Arif Yakisir ve Hollanda Sivil Tartismalar Merkezi (CPD) Baskani Mehmet Emin Ates’in konustugu programda, 1.Dünya Savasi baglaminda, Çanakkale Zaferi konusunda Dr. Ali Güler slayt esliginde sunum yapti. Ali Güler, “Büyük bedellerin ödendigi 1.Dünya Savasi bir topyekün savastir. Bir baska özelligi, dünyanin jeopolitik açidan merkezi sayilan Avrupa merkezli cereyan etmis olmasi. Siyasi, askeri, ekonomik (sömürgecilik), dini ve kültürel yayilma, devletlerin nufüs politikalari ve milliyetçilik, Osmanli Devleti’ni paylasma istegi, savasin bazi nedenlerindendir. Bu savas ayni zamanda birçok imparatorlugun tasviye edildigi bir savastir. Fakat paylasilan topraklar açisindan bakildigi zaman bu savasin ana merkezinde Osmanli Devleti var.”
“Çanakkale Savaslari, Birinci Dünya Savasi içinde, tarihin en kanli bölümü olarak bilinir 1. Dünya Savasi'ndan kisa bir süre önce, 1911-1912 yillarinda Osmanli Devleti son Afrika topraklarini Italya'ya kaptirmis, 1912-1913 Balkan Hezimeti ise, Rumeli'deki son Türk hakimiyetini silip süpürmüstür. Bulgar Ordularinin Istanbul kapilarini zorlamasi, 500 yildir Türk olan Rumeli'nin kaybi, Istanbul ve bogazlarin güvenliginin tehlikeye girmesine neden olmustur.”
“Çanakkale Savaslari dünya tarihinin kaydettigi en önemli olaylardan biridir. Gerek sonuçlari ve gerekse etkileri bakimindan hem Türkiye’de hem de dünyanin pek çok ülkesinde hâlâ anilmakta, hakkinda arastirmalar yapilmaktadir. Çanakkale Savaslari 1. Dünya Savasi’nin gidisatini degistirmis, savasin uzamasina neden olmus, Türkiye’nin kaderi büyük ölçüde bu savaslarla çizilmistir.” seklinde konustu.
"SARIKAMIS MUHAREBESI, TÜRK MILLETININ VATANI UGRUNA NELER YAPABILECEGININ BIR DELILIDIR”
Sarikamis Muharebeleri konusunda Gazi Üniversitesi Uluslararasi Iliskiler Bölümü Ögretim üyesi Prof. Dr. Cemalettin Taskiran sunum yapti. Taskiran, “Hollanda’nin bir kösesinde, Rotterdam’da; Çanakkale’yi, Sarikamis’i konusuyoruz. Dolayisiyla bu millete kimse birsey yapamaz, bu millet yikilmaz, bundan emin olun. 1.Dünya Savasi’nda farkli cephelerde savastik. Sarikamis Muharebeleri, Dogu Cephesi’nin bir muharebesidir.”
“22 Aralik 1914 - 15 Ocak 1915 tarihleri arasinda gerçeklesen Sarikamis Muharebeleri'nde Türk Ordusu'nun uyguladigi planin, bir kolorduyla düsmanin cepheden tespitini, iki kolorduyla kuzey kanadindan kusatilarak düsman cephesinin 30-35 km kadar gerisindeki Sarikamis'in ele geçirilmesiyle düsman kuvvetlerinin imhasini öngörüyordu. Tamamen karlarla kapli, çok yüksek daglik ve yolsuz bir arazide o günün kosullari altinda kis donatimindan yoksun yaya ve atli birliklerle yapilan bu harekat çok riskli idi. Özellikle 10'uncu Kolordu birlikleri, Allahuekber Daglari'ni asarken çetin zorluklar ve kis sartlari sebebiyle gerek miktar gerekse mevcut silahlar yönünden çok zayiat vermistir. Nitekim Türk kuvvetlerinin büyük bir kismi soguktan donarak ölmüstür. Sarikamis'a girebilen 300 kisilik bir kuvvet de Ruslar tarafindan geri atilmistir. Bu basarisizlik karsisinda Enver Pasa, 10 Ocak 1915'te 3'üncü Ordu komutanligini Tuggeneral Hafiz Hakki Pasa'ya devrederek Istanbul'a dönmüstür."
“Bu muharebelerde Ruslarin kayiplari 30 bin, Türklerin kayiplari ise 60 bin. Sarikamis Kusatma Harekati'nin düsman kuvvetlerinin arkasina düsmeyi hedef alan basarili bir plan ancak stratejinin faktörlerinden zaman ve iklim sartlarinin iyi degerlendirilemedigi malumdur. Sarikamis, Türk harp tarihinin en aci muharebelerine sahne olmustur. Türk Ordusu, agir kosullar altinda yapilan bir muharebede kahramanca savasmistir. Türk Ordusunun kayiplarindaki asil etkenler, çetin arazi ve siddetli kis sartlari ile teçhizat eksikligi ve ikmal yetersizligidir. Çok agir kosullar altinda kahramanca savasan Türk askeri, muharebenin sonuna kadar direnmis, vatanini korumak ve basariya ulasmak için sonsuz gayret göstermistir. Sarikamis Harekati, Türk milletinin vatani ve kutsal varliklari ugruna neler yapabileceginin bir delilidir.” dedi.
Programda ayrica Hollanda’da yasayan Bülent Türker, kendi evini ‘Çanakkale Müzesi’ haline dönüstürdügünü, ziyaret etmek isteyen herkesin gelebilecegi konusunda kisa bir konusma yapti. Ayrica sanatçi Semih Arikan ve gurubu, Kahramanlik ve Çanakkale türküleriyle programa renk katti.Mehmet Ali Mehmet Ali Topcu
