Bu raporu KARSIAD Baskani Kemal Boynukalin yazili bir demeçle kamuoyuna açikladi.
Boynukalin, “Ilimizin en önemli sorunlarini basliklar halinde toplamak gerekirse;
-Enerji Maliyetlerinin Yüksek Olusu ve Tesviklerin Yetersizligi
-Isçi Bulma Sikintisi
-Habur Sinir Kapisinin Tikanmasi
-4857 Sayili Is Kanununda Isveren Hakki
Ön plana çikmaktadir.
Bu basliklari genisletecek olursak;
Enerji Maliyetlerinin Yüksek Olusu ve Tesviklerin Yetersizligi:
Ekonomik kalkinmayi saglama, hizlandirma ve gelismislik farkini ortadan kaldirmaya yönelik olarak atilan her adimda karsimiza mutlaka çikan bir kavram vardir ki, hiç kuskusuz o da ‘tesvik’tir. Bütün tesvik uygulamalarinin temelinde özel sektörü cezbetme ve özendirme amaci yatar. Isveren maliyetini düsürme, vergi indirimleri, bedelsiz arazi tahsisi gibi daha birçok kalemde is dünyasinin istifadesine sunulan ayricaliklarla asil hedeflenen; ekonomik büyüme baglaminda bir denge kurabilmek için gelismeye ihtiyaç duyan illeri yatirimcilarin gözünde avantajli hale getirmektir.
Ilimiz, 01.04.2005 tarihi ile 31.12 2008 tarihleri arasinda uygulanan 5084 sayili kanun ile ilgili destek kapsaminda 3. bölge statüsündeydi. Bu dönem içerisinde gelir vergisi stopaji tesviki, sigorta primi isveren hissesi tesviki ile enerji desteginden yararlanmisti.
Ilimizin geçmisine bakildigi zaman, yatirim ve büyüme hamlelerinin en çok bu dönem içerisinde gerçeklestigini görürüz. Ilimiz, o yillarda saglanan tesvikler sayesinde atilan temeller sayesinde bu günkü durumuna gelmistir.
Ancak 2009 yilindan sonra ilimize verilen tesvigin kapsami daraltilarak enerji destegi tesvik kapsamindan çikartilmistir. Kapsami daraltilan tesvik nedeniyle bu dönem içerisinde yeni yatirimlar yapilmamis, ancak var olan ve yarim kalan yatirimlar kismen tamamlanmis veya çogunlukla hiçbir ilerleme kaydetmemistir.
5084 sayili Kanunun devami olarak, fakat kapsami daraltilmis bir tesvik 14 Temmuz 2013 tarihinde Resmi Gazetede yayimlanan ve su an yürürlükte bulunan 2013/4966 sayili karar olarak karsimiza çikmistir. Karar ekinde yer alan listede Ilimiz, en az destegin verildigi 1 sayili listede yer almaktadir.
Bu Kararin amacina bakildigi zaman, sosyo-ekonomik gelismislik endeksi dikkate alinarak belirlenen yerlerde, sigorta primi isveren hissesi tesviki uygulanmak suretiyle üretim ve istihdam imkânlarini artirmak oldugu görülmektedir.
Ilimizin sosyo-ekonomik düzeyi 40. sirada bulunmaktadir. Ancak; gelismislik düzeyi 15. sirada bulunan Hatay, 21. sirada bulunan Trabzon ve 26. sirada bulunan Usak illeri ile ayni gurupta yer almaktadir. Bu durum göz önüne alindigi zaman Karaman’in sadece 100 km. uzakliginda bulunan Aksaray ili ve Karaman’dan daha gelismis olan Kahramanmaras ve Osmaniye illeri neden 2 sayili listede yer aliyor sorusu akla gelmektedir.
Eger bir denge kurulacaksa, bu unsurlarin dikkate alinmasini ve Karaman ilinin 2 sayili listeye alinmasini veya yürürlükte bulunan tesvige ilaveten enerji desteginin ilave edilmesini istiyoruz. Imalat sektörümüzde her geçen gün artan maliyet yükünün bu sayede kaldirilmasini ümit ediyoruz.
Isçi Bulma Sikintisi:
Karaman’da isveren kesiminin isçi bulma sikintisi devam ederken, isçilik maliyetleri de hizla artmaktadir. Isçi sikintisi nedeninin en basinda, sanayi büyüme hizina ilimiz nüfusunun ayak uyduramamasidir.
Sanayici isverenler çalisacak isçi ihtiyacini karsilamak için, son 5 yildir 100 km çevreden isçi servisi yapmak zorunda kalmislardir.
Bu durum çesitli maliyetleri de beraberinde getirmistir. Örnegin, Karaman içinden yapilan isçi tasima maliyeti kisi basina aylik 120 TL olurken, Konya’nin Eregli ilçesinden getirilen isçinin isverene vermis oldugu aylik maliyet 350 TL civarindadir.
Geçmiste çesitli kanallar vasitasiyla bu sorunu dile getirmis olmamiza ragmen, henüz bir çözüm üretilmemistir. Su anda Karaman sanayisinin 2000 ila 3000 arasinda çalistirilacak isçiye ihtiyaci vardir. Hükümetimizin ilgili Sayin Bakanlarinin bu soruna bir çözüm bulmalarini bekliyoruz.
Habur Sinir Kapisinin Tikanmasi:
Ilimiz sanayisi ekseriyetle ihracata yönelik üretim yapmakta ve ürettigi ürünün yaklasik %25 lik kismini Irak ülkesine ihraç etmektedir.
Habur sinir kapisinda zaman zaman 40 - 50 Km. uzunluga ulasan araç kuyrugu, ortalama 20 ila 30 Km. civarindadir. Habur sinir kapisinda çesitli nedenlerle olusan bu kuyrugun her geçen gün arttigi görülmektedir.
Söz konusu araç kuyruguna, geçis bankolarinin yetersizligi, yetersiz memur çalismasi (8 geçis bulunmasina ragmen memur yetersizligi nedeniyle 4 geçisin çalismasi gibi.) ve sürekli gidip gelen ve ayni yükü tasiyan araçlarin da siki denetimden geçirilmesi gibi etkenlerin oldugu görülmektedir.
Yogunluk bu safhada iken, 04.11.2013 tarihinde Irak Hükümetinin gida katki maddeleriyle ilgili aniden uygulamaya koydugu denetim karari, araç kuyrugunun 100 Km. ye kadar ulasmasina neden olmustur. Bu kuyrugun ise her geçen gün arttigi bildirilmektedir.
Karaman’da üretilen gidalar ve bunlarin ambalajlari dünyanin en gelismis ülkeleri dahil, tüm ülkelerde kabul görmektedir. Öte yandan, Irak ülkesi tarafinca gida yükü tasiyan araçlarin siki bir kontrolden geçirilmesi yaptigimiz ihracati yavaslatmistir. Bu nedenden dolayi pazar kaybina ugrama riskimiz gün geçtikçe artmaktadir. Sadece Karaman’in degil ülkemizin sorunu olan bu konuya acil müdahale gereklidir. Bizler önceki sorunlarin çözülmesini beklerken, yeni sorunlarin ortaya çikmasi endise vericidir.
4857 Sayili Is Kanununda Isveren Hakki
Isverenler ile bir is sözlesmesine dayanarak çalistirilan isçilerin çalisma sartlari ve çalisma ortamina iliskin hak ve sorumluluklarini düzenlemeyi öngören 4857 sayili is kanununda her geçen gün isçinin lehine alman kararlar sayesinde isverenin haklari adeta yok olma derecesine gelmistir.
Isverenin ne kadar isçiye ihtiyaci varsa, isçinin de o kadar isverene ihtiyaci oldugu süphe götürmez. Birbirini tamamlayan bu unsur sayesinde is hayati canli kalabilir ve ekonomik çark döner.
Hükümetimizin yaptigi son düzenlemeler özellikle isçi lehine gelismektedir. Yapilan bu dengesiz düzenlemelerin tekrar gözden geçirilerek, isçi isveren dengelerinin korunmasi için isverenin elinden alinmis haklarin geri iade edilmesini bekliyoruz” dedi.