Uzattim bende. Aslinda lafi suraya: yalnizliga insanoglunun en büyük dertlerinden, çagin sefil hastaligina getirmek istiyorum. Sadece devrimciler, aydinlar sadece sanatçilar degil, dünyadaki 7 milyar insan zaman zaman yalnizdir. Acilar, dertler, sikintilar, hastaliklar, yaslilik ve asklar yalniz yasanir tek kisiliktir ve çogu zaman paylasilmaz.
Yillar içinde Karaman’in yerlisi, önemli insanlari türlü sebeplerle Konya’ya, Ankara’ya, Istanbul’a, Izmir’e bazilari Almanya’ya göç ettiler. Bir varmis bir yokmus oldular. Yerinde kalan es, dost, akraba ve arkadaslarimizdan önemli bir bölümü ise zaten dünya bahçelerine tasli mahalleden vakitli-vakitsiz gelen davete uyup bir el sallayip gittiler. Sahi nereye gitti-gider bu insanlar. Bir haberde yok. Bir bilen söyleyen olsa da anlayip dinlesek.
Sehrin merkez nüfusu 150 bini bulmus. Buna sevinmek mi lazim bilmiyorum. Bildigim insanlar arasindaki mesafeler, mevcut ölçü aletleriyle ölçülemeyecek kadar açilmis. Gönüllerimiz terk edilmis, dagilmis bir büyük köy olmus birbirine.
Her gün en az bir defa çikmasam isimin rast gelmeyecegine inandigim Mecburiyet Caddem Ismetpasa’da, belki de yalniz ben degil, bizim kusak garip bir yalnizlik çekiyor. Bu kaldirimlara sigmayip tasan kesafeti pek yüksek bu yerde insanlarin yüzde 80’inden fazlasini hay Allah tanimiyorum, bilmiyorum. Is bu duruma ömrünü çarsilarda bu caddede geçirmis, her çakil tanesi ile hemhal olmus biri olarak üzülmeden edemiyorum. Kalabaliklarda yalnizlik çekmek böyle bir sey olsa gerek. Sehrin nüfusu 50 bin iken insanlarin yüzde 80’inden fazlasini adiyla, saniyla, mahallesi, sokagiyla tek tek tanirdik bilirdik.
Caddenin eski yüzlerinden Pastaci Ömer abiyi, Boyaci Çarli’yi, Büfeci Süreyya’yi, azinliga düsmüs arada bir eski sahiplerinden bir Karamanliyi görmesem, eski Tas Belediye, Ziraat Bankasi, Süleymanbey Hamami da yerinde olmasa kendimi kadim Karaman’in Ismet Pasasinda degil de, neredeyse yaban bir el’de ayagimi sürüyorum hissine kapilacagim.
Bana sehirde yasadigimi hissettiren Muammer Baran’lar, Elifler, Irebisler, Onbasilar, Mehmet Emin’ler, Esekçi Orhanlarda çekip gitmisler. Neyleyim ben böyle delisi, velisi olmayan sehri.
Bizim en büyük eksigimiz, Karaman merkezde yasayanlari bir araya getirip tanistiracak, kucaklastiracak bir Istanbul Karamanlilar Vakfi, bir Ankara Karamanlilar Dernegi gibi büyük bir bulusma platformumuz yok. Karaman’a sahip çikacak, insanini yönlendirecek, sonrada sehri çok sesli ve uyumlu büyük bir orkestra gibi yönetecek bir abimiz yok.
Ismi lazim degil efendinin biri bizlere erken vedalasip giden Davut’a, “biz kötü biri degildik aslinda. Bize bir abi lazimdi, ama o da yoktu” diye anlatmis durumu ahvalini.
Inanilacak gibi degil ama merkezde çarsinin göbeginde olmama ragmen kendi payima olani biteni, öleni kalani bazen bu IKEV ve ANKARAMAN DER’in yayin organlarindan ögreniyorum desem abartmis olmam. Birkaç yil önce, ölen esinden dolayi saglik hizmetlerinden yararlanan Osmanli bir teyze durumunu: “Ölüler dirilere bakiyor guzum” diye açiklayivermisti. Bu sözdeki gibi Istanbul ve Ankara’daki gurbet, silayi besliyor, çocuklar anneyi doyuruyor adeta.
Hayatini gurbette kurmus, aklina Karaman’i düsürdügünde gözleri dolan, dalip gidenler zannederler ki, siladakilerin bir eli yagda, bir eli balda, bir muhabbet, bir muhabbet ki sorma gitsin. Oralardan görünen belki bu. Ama keske öyle olsaydi. Artik bizi bir araya getiren ne Deli Bekir’in Ahiri, (Kahvesi), ne Pala’nin Kahvesi, ne Ticaret ve Esnaf Odasi’nin kulübü kaldi. Yeni Sinema’nin, eski sinemanin yerlerinde yeller esiyor. Artik ne Odun Pazarimiz, ne Araba pazarimiz, ne sebze pazarimiz, nede Teyyara meydanimiz var. Lunaparkçilar, cambazlarda gelmez oldu. Gece bekçilerimizin de, destancilarimizin da, sokak saticilarimizin da imi timi duyulmaz oldu.
Eski Belediye Nikâh Salonu uzun zaman görüsüp bulusamayanlar gurbet ve siladaki insanimiz için bir firsatti, mahfildi. Ama simdi, o sade ve asilane nikâh törenlerinin yapildigi Belediye Nikâh Salonunda da bulusamiyoruz. Çünkü burasi günümüzde çoktandir insanlari birbirinden ayiran parti-purtu faaliyetlerine, katilimi son derece düsük toplantilara kurban edilmis durumda.
Günümüz dügün salonlarinda ise bulusmanin degil, sadece eglenen çiftleri bir araya getiren ve onlar adina en küçük ayrintinin ezberin uygulandigi, satafatin, gürültünün, patirtinin adresi olmus. Bu duruma bir gelenler pisman bir de gelemeyenler.
Hâsili; simdi oturup bir yerde bes dakika bir çay içelim, desem Esat’in iyi ki bir Ögretmenevi var. Sami hoca zaten gündelik islerinden basini alamiyor. Bir mazeret bir atalet ki sorma gitsin. Mesgalesi olanda olmayanda tutturmus bir yol gidiyor. Atalarimiz ne güzel özetlemis durumumuzu: “Ordumuz çok, kimsemiz yok” Simdi Allah var; çok Karamanlidan daha Karamanli olan 30 yillik Karamanli Maliyeci Ismail abi de olmasa, isimiz vallahi hepten kül.
Son yillarda tertiplenmeye baslayan mezuniyet bulusmalari da olmasa, yegâne karsilasma, bulusma-görüsme alanlarimiz bir Musalla tasi arkasi ve daha çok tanidigimizin oldugu Sehir Mezarligi oluyor.
Biraz önce ölüler, dirilere bakiyor, besliyor dedik ya, degismez bu garip gerçek hükmünü baska bir manada sürdürmeye devam ediyor: Ölüler, sagken bulusup görüsemeyenleri bir araya getiriyor vesselam. Encamimiz hayrolsun.
Siz ey gurbetteki hemserilerimiz, haklisiniz, sizler oralarda hem öksüz, hem yetim sayilirsiniz. Ama yinede siz dua edin ve sevinin halinize vallahi. Siz bizden iyisiniz billahi. Bizden kalabalik ve kalabaliklardasiniz tallahi. Siz yanin yaninda bizim gibi kendi kasabasinda bir yaban gibi yasayanlara yanin. Dogdugu sehirde, kalabaliklarda yalnizlik çekenlere yanin. Siz bizim gibi, anali-babali öksüzlere yanin.
Aslinda bir sarki ne kadar veciz anlatmis durumumuzu: “Gökyüzünde yalniz gezen yildizlar/yeryüzünde sizin kadar yalnizim/Ben yalnizim ben yalnizim yalnizim.” Siz gurbeti sila belleyenler, velhasili, bizim buradaki hallerimiz sizin halinizden zor.
Hadi yine siz iyisiniz. Yine bir sairin dedigi gibi burada biz: “Çesmenin basinda susuzluktan ölüyorum” kivamindayiz. Akibetimiz hayrola.