Yoksula Yardim Zengine Gidiyor

Kalkinma Bakanligi, gelir dagilimini düzeltmek için yoksula yapilan yardimlarin zenginlerin gelirlerinde artisa yol açtigini tespit etti.

Yoksula Yardim Zengine Gidiyor
Bakanlik çalismasinda üst gelire verilen destegin alt gelir grubuna yansimadigi ortaya koyuldu
Kalkinma Bakanligi'nin hazirladigi çalismaya göre, toplumun herhangi bir kesimine yapilan yardimlar eninde sonunda toplumun en zengin kesimlerinin daha fazla zenginlesmesine yol açiyor. Çalisma, toplumun üst gelir gruplarina verilen ekonomik destegin ise alt gelir gruplarina yansimadigini ortaya koydu.
Iyilesme oldu ancak yetersiz
Kalkinma Bakanligi Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlügü tarafindan yayinlanan, "Türkiye Için Gelir Gruplari Arasi Gelir Olusum Iliskisinin Miyazawa Yöntemiyle Incelenmesi" isimli çalismadan ilginç sonuçlar çikti. Arastirmada, 2001 yilindaki ekonomik krizin ardindan yakalanan makroekonomik istikrarla birlikte gelir dagiliminda kismi bir iyilesme saglanmakla birlikte gelir dagiliminin hala bozuk oldugu tespiti yapildi.
Arastirmada, son dönemde alt gelir gruplarinin transfer gelirlerinin, maas, ücret ve yevmiye gelirlerinin toplam gelirler içindeki paylarinin arttigi, faiz ve enflasyonun düsmesinin de gelir dagilimina olumlu yansidigi belirtilmekle birlikte, "Türkiye, OECD ülkeleri arasinda Meksika'dan sonra en esitsiz gelir dagilimina sahip ülke konumundadir" denildi.
Arastirmada vergi indirimi, is yaratma ya da dogrudan nakit transferi ile bir birim artirilmasinin tüm gelir gruplarinda olusturacagi etki incelendi. Ayrica her bir sektörün nihai talebine yönelik artislarin hane halklarinin gelir gruplarina göre gelirlerini ne kadar artiracagi hesaplandi. Iste arastirma sonucunda ulasilan çarpici sonuçlar:
Tüketimi körüklüyor
* Yoksula yapilan gelir transferi tüketimde en fazla artisi saglarken en zengin kesimdeki gelir artisi tüketimi en az etkilemektedir. Alt gelir gruplarina yapilacak transferler, diger gelir gruplarina yapilacak transferlere oranla tüm gelir gruplarinda daha fazla gelir olusturmaktadir.
* Üst gelir gruplarinda olusan gelir artislarinin alt gelir gruplarinin gelirlerinde yaptigi etki çok kisitli kalmaktadir.
* En yoksul gelir grubunun gelirlerindeki artis, en üst gelir grubu hariç tüm gelir gruplarinin gelirlerinde en üst gelir grubunun olusturdugu artisa göre daha yüksek gelir artisi olusturmaktadir. Ayrica, en yoksul gelir grubunun gelirindeki artisin tüm gelir gruplarina yaptigi toplam gelir artisi, en üst gelir grubunun gelirindeki artisin yaptigindan daha yüksek bir toplam artisa sebep olmaktadir.
* Herhangi bir gelir grubundaki gelir artisi gelir gruplarinin gelirinde en yoksuldan en zengine dogru gittikçe artan bir biçimde artisa yol açmaktadir. Bir baska deyisle, herhangi bir gelir grubuna yapilan gelir transferi, her halükarda en zengin kesimde daha fazla gelir artisina yol açmaktadir. Alt gelir gruplarindan üst gelir gruplarina dogru gidildikçe, gelir artislarinin dagiliminda üst gelir gruplarina dogru bir yigilma oldugu görülmektedir.
Tarima agirlik verilmeli
* Tarim, sanayi ve hizmetler sektörlerinin nihai talebindeki bir birimlik artis, üç sektörde de üst gelir gruplarinin daha fazla gelir elde etmesini saglamaktadir.
* Hizmetler sektöründe olusan talep artisi en az alt gelir gruplarinin gelirini artirirken en fazla üst gelir gruplarinin gelirinde artis saglamaktadir. Dolayisiyla hizmetler sektörü gelir dagilimini en fazla bozan sektördür.
* Tarim sektörü ise sanayi ve hizmetler sektörü içinde alt gelir gruplarinin oran olarak en fazla, üst gelir gruplarinin ise en az gelir elde ettigi sektördür. Bu nedenle, gelir dagilimini düzeltmeye yönelik en uygun sektörün tarim sektörü oldugu degerlendirilmektedir.
Neden zengine yariyor
Arastirmada, üst gelir gruplari çarpan mekanizmasi sonucunda her halükarda alt gelir gruplarina oranla daha fazla gelir elde ettigi ifade edilirken, bunun nedeni söyle açiklaniyor:
"Bu durum özellikle fiziki ve beseri sermaye sahipligi ile ilgilidir. Alt gelir gruplarina yapilacak transferlerde bile üst gelir gruplari daha fazla gelir elde etmektedir. Çünkü sermaye ve toprak gibi üretim faktörlerinin sahipligi genellikle üst gelir gruplarinda oldugu için, yapilan harcamalardan elde edilen gelir en fazla üst gelir gruplarinda yogunlasmaktadir. Bu kapsamda gelir dagilimini alt gelir gruplari aleyhine bozan yüksek faiz oranlarinin ve enflasyonla mücadele gibi makroekonomik politikalara öncelik verilmelidir."
Servet arttikça vergi de artsin
Kalkinma Bakanligi'nin çalismasinda vergi sisteminin gelir dagiliminda en önemli araçlardan biri olduguna isaret edilirken özellikle servet üzerinden alinan vergilerin servetin yeniden dagiliminin saglanmasinda çok etkili bir araç oldugu vurgulandi. Yapilan çalismalarin Türkiye'deki vergi sisteminin gelir dagiliminda adaleti saglayici bir yapisinin olmadigini gösterdigi ifade edilen çalismada, "Vergi sisteminde, dogrudan vergilerin vergi gelirleri içindeki payinin artirilmasi ve artan oranli vergi sisteminin iyilestirilmesi gerektigi düsünülmektedir. Gelir dengesini bozan kayit disilikla mücadeleye de hiz verilmelidir" denildi.
Kaynak: Bugün

YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER

banner284