KMÜ, Karaman’da Yetisen Kuru Fasulyelerin Özelliklerini Arastirdi

Karamanoglu Mehmetbey Üniversitesinde (KMÜ), Karaman ilinde yetisen bazi kuru fasulye çesitlerinin fiziko-kimyasal özellikleri ve pisme kalitesinin belirlenmesine yönelik arastirma yapildi. KMÜ Bilimsel Arastirma Projeleri Komisyonunca (BAP) desteklenen proje, Mühendislik Fakültesi Gida Mühendisligi Bölüm Baskani Yrd. Doç. Dr. Yalçin Coskuner tarafindan gerçeklestirildi.

KMÜ, Karaman’da Yetisen Kuru Fasulyelerin Özelliklerini Arastirdi

Karaman’da Yetisen Kuru Fasulyelerin Teknolojik Özellikleri Gözlemlendi
Karaman ilinde yetistirilen bazi kuru fasulye çesitlerinin teknolojik özelliklerinin degerlendirildigi proje kapsaminda kuru fasulye tanelerinin boyut, sekil, agirlik, hacim, yigin ve sürtünme gibi fiziksel özellikleri ile yaklasik kimyasal bilesimi, su alma ve sisme kapasiteleri, pisme kalitesi ve pisirilmis kuru fasulyelerde duyusal degerlendirme analizleri yapildi.
Gerçeklestirilen bu proje ile Türkiye’de ilk defa bir üniversite arastirma laboratuvarina otomatik baklagil pisme süresi test cihazi kazandirildi ve bu alanda gelecekte yapilacak bilimsel arastirmalara alt yapi olusturuldu.
Fasulye Çesitleri TSE Tarafindan Gruplandiriliyor
Türkiye’de yetistirilen fasulyelerin Türk Standartlari Enstitüsü tarafindan botanik bakimindan yapilarina göre çesitlere ayrildigini ifade eden Yrd. Doç. Dr. Yalçin Coskuner, fasulyelerin ‘Tombul, Çali, Horoz, Dermason, Selanik, Battal, Seker, Barbunya ve Bomba’ seklinde adlandirildigini söyledi.
Yrd. Doç. Dr. Coskuner, fasulyelerin basta fiziksel özellikleri olmak üzere birçok özellik açisindan birbirinden farkli niteliklere sahip oldugunu belirterek çogu zaman kuru fasulye çesitlerinin yerli üretimi yetersiz oldugu için Kanada, Arjantin, Polonya, Ukrayna, Kirgizistan ve Iran gibi ülkelerden ithalat yapilarak iç piyasaya sürüldügünü söyledi.
Karaman’da Yaygin Olan Fasulye Çesitleri Belirlendi
Yrd. Doç. Dr. Yalçin Coskuner, proje için yapmis olduklari saha çalismasinda Karaman’da üretilmekte olan fasulye çesitleri hakkinda bilgi vererek, “Karaman’da Alberto, Amerikan Çalisi, Kanada, Karayaprak ismiyle bilinen genellikle çali fasulye grubundan fasulyelerin üretimi yaygin olarak yapilmaktadir. Bunlara ilave olarak yine çali grubuna ait fakat daha düsük ekim alanina sahip Çanakkale, Köse ve Özmen gibi çesitler de yetistiriliyor. Ayrica horoz fasulye grubundan Göynük-98 ve Dermason fasulye grubundan Akman-98 çesidi de temin edilebildi. Yapilan ön incelemede verimi yüksek bazi ithal kuru fasulyelerin tohumluk olarak kullanildigini ve yetistirildigini de tespit ettik. Geçmis yillarda yerel kuru fasulye popülasyonlarinin yerine ikame edilebilecek standart sertifikali çesitlerin Karaman’da yayginlastirilmasi amaciyla yapilan çalismalarda denenen Göynük-98, Yunus-90, Akman-98, Karacasehir-90 gibi fasulye çesitlerinde istenilen sonuçlarin alinamadigi kanaatine vardik.” dedi.
Karaman’da En Çok ‘Çali’ Çesidi Kurufasulye Yetistiriliyor
Yrd. Doç. Dr. Coskuner, “Karaman’in da içinde bulundugu Orta-Güney Anadolu, Türkiye’de en fazla kuru fasulye üretilen bölge olma özelligine sahip. Karaman merkez basta olmak üzere kuru fasulye üretiminin yogun olarak gerçeklestigi ilçeler üretim kapasitelerine göre sirasiyla Kâzimkarabekir, Ayranci, Ermenek, Sariveliler ve Basyayla seklinde siralaniyor. Yapilan ön incelemede Karaman ve ilçelerinde yaygin olarak özellikle ‘Çali’ çesidine ait kuru fasulye yetistiriciliginin yapildigi gözlendi. Ancak üretici ve kuru fasulye tüccarlariyla yapilan görüsmeler sonucunda son yillarda ithal kuru fasulye çesitlerinin yetistiriciliginde de ciddi artislarin oldugu tespit edildi.” dedi.
Karaman ve Çevresindeki Kuru Fasulyelerin Pisme Süresi Oldukça Düsük
Yrd. Doç. Dr. Coskuner, Karaman ili ve çevresinden topladiklari kuru fasulye numuneleri üzerinde yapilan çalismalar hakkinda ise “Yaptigimiz denemelerde kuru fasulye çesitleri herhangi bir islatma islemine tabi tutulmadan pisirildiginde pisme sürelerinin ortalama 28 dakika ile 136 dakika arasinda degisim gösterdigini tespit ettik. Pisirilmeden bir gece önce yapilan islatma isleminden sonra gerçeklestirilen pisme süresi testinde ise çesitlere ait pisme sürelerinin ortalama 7,5 dakika ile 55 dakika arasinda degisim gösterdigini belirledik.” dedi.
Yrd. Doç. Dr. Coskuner ayrica çalismada kullanilan kuru fasulye çesitlerinin pisirilmesi sonrasi görünüs, doku, lezzet ve toplam kabul edilebilirlik özellikleri ele alinarak yapilan duyusal degerlendirme çalismasi sonuçlarini da aktardi. Coskuner, sonuçlarla ilgili “Toplam kabul edilebilirlik puanina bakildiginda en çok begenilen çesit 100 üzerinden 85,8 puan alan Kâzimkarabekir ilçesinden temin edilen ‘Özmen’ çesidi oldu. En çok begenilen ikinci çesidin ise 85,2 puanla Suduragi Beldesi’nden temin edilen ‘Alberto’ çesidi oldugunu belirledik.” seklinde konustu.
En Fazla Üretim Karaman’da
Toplam baklagil üretiminin yaklasik % 17’sini olusturan kuru fasulyenin Türkiye’nin hemen hemen bütün bölgelerinde yetistirilebildigini belirten Yrd. Doç. Dr. Yalçin Coskuner, “Türkiye’de en fazla üretim yapilan illerimiz sirasiyla Karaman, Konya, Kahramanmaras, Malatya, Erzincan, Samsun ve Nigde olup toplam kuru fasulye üretimimizden aldiklari pay %56 civarindadir.” dedi.
Yrd. Doç. Dr. Coskuner, kuru fasulyenin insan beslenmesinde önemli bir bitkisel protein kaynagi oldugunu ifade ederek, “Ekonomik getirisi ile üretici ve kuru gida sektörünün gözde ürünü olan kuru fasulyede, ürün ithalatinin önüne geçilebilmesi için dogru sulama teknikleri kullanilmali. Sadece verim açisindan degil, pisme kalitesi basta olmak üzere iyi teknolojik özelliklere sahip çesitlerin, iyi tarim uygulamalari kapsaminda yetistirilmesi de büyük önem tasiyor.” diye konustu. (Haber Merkezi)
 

YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER

banner284