KMÜ Saglik Yüksekokulu (SYO), Saglik Hizmetleri Meslek Yüksekokulu (SHMYO), Saglik Kültür ve Etik Ögrenci Toplulugu tarafindan düzenlenen panel, KMÜ Saglik Kültür ve Spor Daire Baskanligi 1 nolu konferans salonunda gerçeklestirildi.
ILK OTURUMDA ÖZEL DURUMLARDA TÜTÜN KONUSU ISLENDI
‘Özel durumlarda tütün’ konulu ilk oturuma Saglik Yüksekokulu Hemsirelik Bölüm Baskani Yrd. Doç. Dr. Nejla Canbulat baskanlik yapti.
“Ergenlerde sigara kullaniminda Avrupa ülkeleri arasinda üçüncüyüz”
‘Ergenlerde tütün kullanimi ve pasif içicilik’ konulu ilk sunumun konusmaciligini SHMYO Ögr. Gör. Esma Özmaya yapti. Ögr. Gör. Özmaya, “Ergenlikte sigara kullaniminda Avrupa ülkeleri arasinda üçüncü, dünyada onuncu siradayiz. 10-19 yas grubunda sigara kullanan kisi sayisi dünyada 1,2 milyar. Bu sayinin 5’te 4’ünü ise gelismekte olan ülkeler olusturuyor.” dedi.
“Gençler sigarayi özgür olma düsüncesiyle içiyor”
Gençlerin sigaraya bagimsiz ve özgür olma düsüncesi, arkadas grubuna ait olma istegi, merak, popüler olma gibi sebeplerle basladigini söyleyen Ögr. Gör. Özmaya “Rol modeller de sigaraya baslamada önemli bir etken. Bu sebeple ailelerin sigarayi birakmalarina yönelik önemler alinmali.” seklinde konustu.
“Bu günün genci yarinin müsterisidir”
Sigarayi deneyen her iki gençten birinin içmeye devam ettigini belirten Ögr. Gör. Esma Özmaya, uluslararasi bir sigara firmasinin sahibinin ‘Bu günün genci yarinin müsterisidir’ sözünü hatirlatti.
“Pasif içiciler, içenden 3 kat fazla nikotin, %70 fazla katran ve 2,5 kat fazla karbonmonoksite maruz kaliyor”
Ergenlerde sigara kullaniminin önlenmesi için ulasilabilirliginin önlenmesi, gençlerle iletisimin gerçeklestirilmesi, yasam becerilerinin gelistirilmesi gerekliligi üzerinde duran Özmaya pasif içicilik konusunda da bilgi verdi.
Özmaya “Pasif içiciler içenden 3 kat fazla nikotin, %70 fazla katran ve 2,5 kat fazla karbonmonoksite maruz kaliyor. Bu, özellikle bebeklerde hastalanma ve hastanede kalma sürelerini 3 kat artiriyor. Astim ve solunum rahatsizliklari artiyor. Bir arastirmada esi sigara içip kendi içmeyen kisilerde akciger kanseri olma orani 2,5 kat fazla saptanmis.” seklinde konustu.
‘Gebelerde tütün kullanimi’ konulu ikinci sunumu SYO Ars. Gör. Merve Altiner gerçeklestirdi.
“Gebeligin ilk 12 haftasi içicilik daha riskli”
Gebe kalmada, gebelik sirasinda ve gebelik sonrasi emzirme döneminde tütün kullaniminin zararlarina deginen Ars. Gör. Altiner “Tütün kullanimi hormonlari etkileyerek gebelik potansiyelinin azalmasina sebep oldugu gibi dis gebelik olusmasinda, düsük oraninin artmasinda da yüksek oranda etkili. Gebelik döneminde akciger rahatsizliklari, plesantanin olusumunda anormallik, damar tikanikligi ve bebegin gelisiminde yavaslama tütünün etkilerinden bazilarini olusturuyor.” dedi.
“Hamileligin ilk 12 haftasi sigara kullanimina çok dikkat etmek gerekir. Bu dönem içicilikte bebekte anomali görülme orani yüksek.” seklinde konusan Ars. Gör. Altiner gebelik döneminde tütün kullaniminin çocuklarda yarik dudak ve yarik damak görülme riskini artirdigini ifade etti.
“Sigara içen annelerin bebekleri daha sinirli ve sakinlestirilmesi zor bebeklerdir”
Ars. Gör. Altiner, son olarak “Sigara içildiginde bebeklere fazla oksijen gitmedigi için solunum rahatsizliklari görüldügü gibi içici annelerin bebekleri daha sinirli ve sakinlestirilmesi zor bebeklerdir.” seklinde konustu.
Ilk oturumun ‘Saglik çalisanlarinin tütün kullanimi ve kontrol sorumluluklari’ konulu son sunumunu ise SYO Ars. Gör. Handan Eren yapti. Ars. Gör. Eren, saglik çalisanlarinda etkilerini bilmelerine ragmen tütün kullanim oraninin oldukça yüksek oldugunu belirtti. Handan Eren, hastane çalisanlarinin tütün birakmada rol model olmalari ve hastalarda tütün kullanimini azaltici tavsiye ve tedavilerde ikna edici rol oynamalari gerektiginin altini çizdi.
IKINCI OTURUMUN KONUSU TÜTÜN BAGIMLILIGINDA TEDAVI VE YAKLASIMLAR
‘Tütün bagimliliginda tedavi ve yaklasimlar’ konulu ikinci oturum SHMYO Müdürü Doç. Dr. Metin Sezer baskanliginda gerçeklestirildi.
“Dumansiz hava sahasi projesi Türkiye’nin basari hikayesidir”
‘Türkiye’nin tütün bagimliligindan korunmada kamu politikalari’ konulu sunumu gerçeklestiren SYO Ars. Gör. Mehtap Çöplü devletin tütün kullanimini önlemeye yönelik kanunlar, vergi artirimi, sosyal sorumluluk projeleri ve Alo 171 sigarayi birakma hatti ile çok yol kat ettigini söyledi.
“%100 Dumansiz hava sahasi projesi Türkiye’nin sigarayi birakma konusunda bir basari hikayesidir.” diyen Ars. Gör. Çöplü “2008’de tütün kullanim orani %31 iken bu proje ile 2012’de %27’ye gerilemistir. Proje, bir devlet projesi iken sosyal medya ve görsel medyanin destegi ile büyüyerek bir sosyal sorumluluk projesine dönüsmüstür.” seklinde konustu.
‘Tütün bagimliligi tedavisinde yeni farmakolojik yaklasimlar’ konulu sunumu gerçeklestiren SYO Müdürü Prof. Dr. Ali Sahin ise tütün birakma tedavisinde kullanilan nikotin bandi, nikotin sakizi, nikotin spreyi, nikotin pastili ve bazi antidepresan ilaçlarin etkileri ve yan etkileri üzerinde durdu.
Kisiye özel tedavi: Bilissel davranisçi yöntem
SYO Ars. Gör. Kocaman ‘Tütün bagimliliginda bilissel davranisçi tedavi’ konulu sunumunda “Bilissel davranisçi tedavi kisiye özel yapilan bir tedavidir. Herkese ayni tedavi uygulanamaz. Bu tedavi yapilandirilmis, hedefe yönelik ve diger tedavi yöntemleri ile birlikte kullanilabilen bir yöntemdir.” diye konustu. Ars. Gör. Kocaman, “Bu yöntemde bireyin tedaviye yüksek derecede katilimi gerekmektedir. Kisinin bagimlilik düzeyi, sigarayi birakma konusundaki düsünceleri, bagimliligi tetikleyen sebepler belirlenerek kisiye özel bir tedavi uygulanmalidir.” dedi.
Kocaman, bilissel davranisçi tedavi yöntemiyle bireyin sigarayi ne zaman birakacaginin belirlendigini, ayni zamanda bireye sigarayi özendirici ve hatirlatici etkenlerden uzak durmasinin asilandigini ve içme dürtüsü ile basa çikma yöntemlerinin gelistirildigini söyledi.
Ikincisi düzenlenen ‘Tütüne Çok Yönlü Bakis’ konulu panel, dinleyicilerden gelen sorularin cevaplanmasinin ardindan son buldu.