Yeni Anayasa'da vatandaslik tanimi, laiklik, egitim ve ögretim hürriyeti, din ve vicdan hürriyeti ile esitlik maddelerinde hala mutabakat saglayamayan dört partili TBMM Uzlasma Komisyonu, çalisanlarin sosyal haklari konusunda ise tam bir görüsbirligine ulasti. Sosyal devlet ilkesini Anayasa'ya yansitma konusunda genel bir uyum saglayan AK Parti, CHP, MHP ve BDP; çocuk isçiliginin önlenmesi için Anayasa'nin gerekçe bölümünde 'Çocuklarin egitimlerini engelleyecek her türlü iste çalistirilmalari yasaktir' ifadesinde uzlasti. Yani okul saatinde çocuk çalistiran isveren, Anayasa'yi ihlalden yargilanabilecek. Ayrca kadin istihdamini artirmak için isverene kadin çalisan için kres hizmeti saglama yükümlülügü de getiriliyor. Özel sektörde isçilerin kendilerine iliskin karar süreçlerine katilmasi yönünde de karar alindi. Asgari ücretten vergi alinmamasini benimseyen komisyon, Yeni Anayasa'daki 'Çalisma, Is Güvenligi ve Adil Ücret Hakki' maddesine reformist nitelikli hükümler koydu.
BAHANESI YOK
Mevcut Anayasa'nin 'Ücrette adalet saglanmasi' baslikli maddesinde, 'Devlet çalisanlarin yaptiklari ise uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diger sosyal yardimlardan yararlanmalari için gerekli tedbirleri alir. Asgari ücretin tespitinde çalisanlarin geçim sartlari ve ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur' yönünde maddesi bulunuyor. Bugüne kadar iktidar partileri de söz konusu maddeye dayanarak, ekonomik durum gerekçesiyle asgari ücreti düsük tutmaya yöneldi.
200 LIRA VERGI ADIL DEGIL
CHP; asgari ücretin belirlenmesinde çalisanlarin geçim sartlarinin dikkate alinmasini istedi. BDP'nin ise su anki sistemde brüt asgari ücretten 200 liraya yakin vergi kesilmesinin adil olmadigi elestirisi dikkate alinarak, 'asgari ücretten vergi alinamaz' yönündeki önerisi de diger partilerce kabul edildi.
Aksini yapan 'Anayasal suç' islemis oluyor
KOMISYONUN uzlasi sagladigi çocuk isçiliginin önlenmesi bölümünde net ifadeler kaleme alinarak, 'Küçüklerin yaslarina uygun olmayan, iste çalistirilmalari yasaktir' denildi. Buna göre, okul saatinde çocuk çalistiran isveren, Anayasal suç islemis olacak. Isveren,çocuklari ahlaki açidan da uygun olmayan islerde çalistiramayacak' denildi.
Çalisana yönetim kurulu hakki...
Kadin istihdaminin artirilmasi için çocuk bakim hizmetlerinde isverenin tesvik edilmesi yönündeki hüküm de ilk kez Anayasa'ya girdi. Sözkonusu maddede su ifadeler yer aldi: Devlet, çalisanlarin islerine uygun adil bir ücret elde etmelerini, hayat seviyesini yükseltmeyi, çalisanlari ve issizleri korumayi ve is güvenligini saglamak için gerekli tedbirleri alir.' Ayrica bu maddenin son fikrasina göre isçiler, kendilerine iliskin konularda sirketlerin yönetim kurulu toplantilarinda temsilci bulundurabilecek.
Kadinlar ve engelliler ayni kategoriye alindi
BDP ve CHP, kadinlarin korunmaya muhtaç kesimlerle ayni kategoriye sokulmasinin esitlik ilkesine aykiri oldugunu, kadin örgütlerini de ayaga kaldiracagini belirttiler. MHP ise 'Hamileler, yeni dogum yapmis kadinlar ile küçükler, bedeni ve ruhi yetersizligi olanlar çalisma sartlari bakimindan özel olarak korunurlar. Bu tür koruyucu kanunlar, kadinlar ve engellilerin ekonomik ve toplumsal hayata katilimini zorlastirici ve geciktirici hükümler içeremezler' önerisini sundu.
AK Parti, kadina kotaya karsi çikti
DÖRT partinin anlasamadigi konu, kadin haklari konusunda oldu. CHP ve BDP; kadin istihdamini arttirmak için kota talep ederek, 'Devlet, cinsiyet temelli esitsizlikleri kaldirmakla yükümlüdür' hükmünü önerdi. Kota içeren bu öneriye, AK Parti'den itiraz geldi: 'Kadinlar ve küçükler ile bedeni ve ruhi yetersizligi olanlar çalisma kosullarinda özel olarak korunurlar' ifadesini önerdi.
Kaynak: Aksam
