Kullanilan kimyasallarin slikozis ve dis protez pnömokonyozu gibi rahatsizliklara yol açtigini öne süren kamuda görevli teknisyenler, islemlerde gelisen teknolojinin kullanilmasini gerekçe gösteren Bakanligin kararina itiraz ediyor.
-Süreler 2010'da belirlenmisti-
Saglik Bakanligi, 2010 yilinda agiz ve dis sagligi hizmeti sunulan birimlerde yapilan 10 is kalemi ve bunlarin yapim sürelerinin belirlenmesi için 3 agiz ve dis sagligi merkezi ile 2 özel dis laboratuvarinda çalisma yürütmüs, dis protez teknisyenlerinin yapmasi gereken asgari günlük isleri belirlemisti.
Bakanlikça yapilan düzenlemeyle agiz ve dis sagligi hizmeti verilen birimlerde görevli dis protez teknisyenlerinin is miktari 2 is günü/3 parça, 22 is günü/33 parça, 22 is günü/22 tamir olarak belirlenmisti. Ayrica dis protezindeki her islemin süresi ayri ayri tespit edilmisti.
-Sürelerde revizyon-
Saglik Bakanligi Müstesar Yardimcisi Ismail Demirtas tarafindan yayinlanan genelgeyle bu süreler, dolayisiyla da günlük is miktari yeniden tespit edildi.
Genelgede, agiz ve dis sagligi hizmeti sunan saglik tesislerinde yapilan islemlerin çesitlilik arz etmesi, gelisen teknolojinin birimlerde hizla kullanilmaya baslanmasi sebebiyle bu islemlerin tamamlama sürelerinin daha da kisaldigi, bu sebeple sürelerin yeniden degerlendirilmesi geregi ortaya çiktigi belirtildi.
Bakan onayi ile kurulan komisyonun çalismalari sonucu, dis protez teknisyenlerinin yaptigi her bir kalem is için belirlenen ortalama süreler revize edildi.
Genelgede bundan sonra is üretiminde belirlenen yeni sürelerin dikkate alinacagi bildirildi.
-Revize edilen süreler-
Yeni düzenlemeyle tek çene tam protez isleminin süresi 372 dakikadan 122 dakikaya, tek çene bölümlü protez islemi 329 dakikadan 102 dakikaya, immediat protez islemi 320 dakikadan 102 dakikaya, rebezaj islemi 204 dakikadan 116 dakikaya, proteze yumusak astar uygulama 179 dakikadan 77 dakikaya, besleme islemi 194 dakikadan 77 dakikaya, tamir 95 dakikadan 39 dakikaya, krose ilavesi 89 dakikadan 42 dakikaya, dis ilavesi ise 68 dakikadan 28 dakikaya indirildi.
-Çalisanlardan itiraz geldi-
Kamuda Çalisan Dis Protez Teknisyenleri Dernegi Baskani Ayten Akay, yeni düzenlemeyi AA muhabirine degerlendirdi.
Is sürelerinin belirlenmesine yönelik 2010 yilindaki düzenlemenin dernegin girisimleriyle yürürlüge sokuldugunu ifade eden Akay, o dönemde kot taslama isçileriyle gündeme gelen slikozis hastaligina dis protez teknisyenlerinin de maruz kalmasi nedeniyle islem süreleriyle ilgili tespit yapildigini anlatti.
Dis protez teknisyenlerinde ayni zamanda ''dis protez pnömokonyozu'' adi verilen hastaligin da siklikla ortaya çikmasi nedeniyle islem sürelerinin makul düzeye çekildigini ifade eden Akay, yeni düzenlemeyle bir dis protez teknisyeninin 3 yil önce yapmasi gereken günlük is miktarinin 4 katina çikarildigini öne sürdü.
Islemlerde hala eski teknolojinin kullanildigini, bu nedenle sürelerin degistirilmemesi gerektigini öne süren Akay, ''Agiz ve dis sagligi merkezlerinde islemlerin büyük bölümü hizmet alimiyla yapildigi için yeterli is üretiliyor. Dolayisiyla hizmetin aksamasi gibi bir durum söz konusu degil'' görüsünü dile getirdi.
Dis protez teknisyenlerinin maruz kaldigi slikozis ve ''dis protez pnömokonyozu'' hastaliginin islemler sirasinda kullanilan kimyasallar ve havalandirmanin yetersizliginden kaynaklandigini belirten Akay, bu konuda yapilmis bilimsel çalismalar da bulundugunu söyledi.
-Slikozis ve ''dis protez pnömokonyozu''-
Türkiye'de birkaç yil önce kot taslama isçileriyle gündeme gelen silikozis, maden, dökümhane, tünel ve yol yapimi islerinde, seramik gibi is kollarinda çalisan isçilerin silika tozuna (granit tas-kum tozu) maruz kalmasiyla ortaya çikiyor.
Saglik Bakanligi, 2010 yilinda kot taslamada püskürtme isleminde kullanilan kum, silis tozu veya silika kristalleri içeren herhangi bir madde kullanilmasi yasaklanmisti.
''Dis protez pnömokonyozu'' ile ilgili Dokuz Eylül Üniversitesi Tip Fakültesi Gögüs Hastaliklari Anabilim Dali ve Patoloji Anabilim Dali ile Atatürk Gögüs Hastaliklari ve Gögüs Cerrahisi Egitim ve Arastirma Hastanesi'nce yürütülen arastirmalar bulunuyor.
Dokuz Eylül Üniversitesi Tip Fakültesi'nin arastirmasinda, dis teknisyenlerinde silikozis ve ekstrensek alerjik alveloit gibi solunumsal problemler gelisebileceginin 1939'dan beri bilindigi ifade edildi.
Atatürk Gögüs Hastaliklari ve Gögüs Cerrahisi Egitim ve Arastirma Hastanesi'nce 120 dis teknisyeni üzerinde yürütülen çalismada ise pnömokonyoz görülme sikligi yüzde 31 olarak bulundu.
Arastirmada, maruziyet yilinin artmasi, 20 yil ve üzeri maruziyet, küçük yasta ise baslama, genel ve koruyucu önlem kullanilmamasinin pnömokonyoz riskini artiran faktörler oldugu belirtildi.
Haber7