Bundan 70-80 yil öncesinin Ramazanlarinda Istanbul'un bütün camilerinde ve konaklarda kilinan teravih namazlarinda uygulanan, ancak daha sonra unutulup büyük camilerden bile kalkan bir gelenek, Karaman'da bir kez daha genis bir kitleyle tanistirilmis olacak. Il Müftüsü Nuri Degirmenci, 'Enderun' usulü teravihin 18. yüzyilda Osmanli Sarayi'nda gelistigini ve tüm Osmanli topraklarina yayildigini belirtti. Degirmenci, su bilgileri verdi: "Köklü Ramazan geleneklerimizden biri olan, geçmisi Osmanli Sarayi'nin entelektüel yüzü Enderun'a dayanan, Ramazan ayina özel 'Teravih Tertibi ve Cumhur Müezzinligi' uygulamasinin gelecek kusaklara aktarilmasi, yeni uygulayicilarin yetistirilmesi, ibadet hayatimizdaki kültürel zenginligin devamliligina ve ihyasina önemli bir katkida bulunacak."
Karaman'da 10 imam-hatip ve müezzinin geçtigimiz yil yaklasik 2 ay egitim aldigini sözlerine ekleyen Degirmenci, 2010 Istanbul Kültür Baskenti projeleri kapsaminda Istanbul'da 30 camide yapilan 'Teravih Tertibi ve Cumhur Müezzinligi' uygulamasinin Anadolu'da ilk uygulama olduguna dikkatleri çekti. Uygulamanin ibadetin estetigi oldugunu belirten Degirmenci açiklamasinda, "Uygulama teravih namazinin her dört rekatinin Türk musikisinin degisik makamlarinda eda edilmesini, bu makamlarda bestelenmis ilahilerle süslenmesini içeriyor." bilgisine yer verdi.
Unutulan gelenek: Enderun usulü teravih namazi nasil kilinir?
20.07.2012 - 14:47 Enderun usulü teravih namazi, Osmanli iç teskilatinda, sarayda, Hirka-i Saadet'te, saray camileri, büyük cami ve dergahlarda kilinirmis. Zamanla Anadolu'daki camilere de yayilmis. Uzmanlar, kaynagini Buhurizade Mustafa Itri Efendi'ye (1712) dayandiriyor.Enderun usulü, iki sekilde uygulaniyor. Birincisi imam müezzin toplulugunu makam geçkileri ile yönlendirir, ikincisinde ise makamlar arasindaki geçkileri müezzinler saglar. Ilk gecede müezzinler geçkileri saglar. Fatiha'dan sonra okunan zamm-i sureler rastgele seçilmiyor. Manalarina bakilarak tertip ediliyor. Örnegin rahmet ayetleri, tesbih ayetleri ya da Hz. Muhammed (sav)'den bahseden ayetler tercih ediliyor. Ilk on günde Ramazan ayina ulasmaktan duyulan sevincin dile getirildigi ilahiler, ikinci on günde Allah'tan rahmet ve merhamet niyaz eden ilahiler söyleniyor. Son on günde ise Ramazan'in ugurlanmasindan duyulan hüzünlü ilahiler mesk ediliyor.
TERAVIH GRUPLARI ISTANBUL'U GEZIYOR
Eskiden gezici teravih gruplari sehirleri gezer, teravihleri kildirirmis. Tilavetler arasinda serbet dagitilir, namaza geç gelen, imamin makamindan kaçinci rekatta oldugunu anlarmis. Bu usul ve tertipler sözlü olarak aktarildigi için bugünlere ulasan yazili kaynaklar pek yok. Ancak, Sultan Abdülaziz'in torunu Mahmut Sevket Efendi'nin günlügü yillar sonra Emin Saraç'a intikal etmis. Içinde dönemin teravihleri var.
Türkiye'de musiki egitimi almis müezzin sayisi azalinca 1950'li yillarinda bu gelenek tamamen ortadan kalkmis. 1996 yilinda Mehmet Kemiksiz, Üsküdar'da musiki yetenegi olan müezzinlere egitim verip çevre camilerde Enderun usulü teravihi kildirmaya baslamis. 2010 Avrupa Kültür Baskenti Ajansi'nin destegiyle de kadroyu genisletmis. Hatta çalismalari kayda alinmis, bütün müftülüklere gönderilmis. Kitabi basilmis. Hüdai Tasavvuf Toplulugu'nu çalistiran ve bas müezzinlik görevini üstlenen Kemiksiz, bu gelenegin yillarca devam etmesini istiyor.
Kaynak: Zaman Gazetesi
