* Ebola Virüsü insanlarda Ebola Virüsü Hastaligina (Eski adi Ebola Hemorajik Atesi) yol açar. Insanlarda ve primatlarda (enfekte maymun, goril, sempanze, meyve yarasasi, orman antilobu ve kirpi gibi) siklikla ölüme yol açan ciddi bir hastaliktir.
* Ebola Virüsü Hastaligi salginlarinda ölüm orani %90’lara kadar çikabilmektedir.
* Ebola Virüsü Hastaligi salginlari öncelikle tropikal ormanlarin yakininda bulunan Orta ve Bati Afrika’nin ücra köylerinde meydana gelmektedir.
* Virüs insanlara vahsi hayvanlardan geçer ve insandan insana bulasir.
* Meyve Yarasalari (Fruit Bats) Ebola Virüsünün dogal konagi olarak görülmektedir.
* Hastaligin insan ve hayvanlar için özel bir tedavisi ya da asisi bulunmamaktadir.
Hastaligin Bulasmasi
Ebola enfekte insanlarla dogrudan temas yoluyla insandan insana bulasir. Bunlar:
- Enfekte bir kisinin kani ya da salgilariyla dogrudan temas.
- Enfekte salgilarla kontamine olmus objelerle temas.
- Defin islemleri sirasinda cenazeye dogrudan temas edilmesi de hastaligin yayilmasinda etkendir.
- Iyilesen erkek hastalarin spermleri yoluyla hastaligi 7 haftaya kadar bulastirmasi mümkündür.
- Ebola Kanamali Atesi’ne yol açan virüsler, genellikle hasta bakimiyla ugrasirken enfekte salgilarla temasi olan aileler ve arkadaslar araciligiyla yayilmaktadir.
Ebola Kanamali Atesi salginlarinda hastalik saglik tesislerinde hizla yayilabilir (klinikler, hastaneler v.b.). Maske, elbise ve eldiven gibi uygun koruyucu ekipman giymeyen personelin bulundugu saglik tesislerinde virüse maruziyet riski yüksektir.
Enjektör ve ekipmanlarin uygun bir sekilde temizlenmesi ve imha edilmesi önemlidir. Tek kullanimlik olmayan malzemeler tekrar kullanilmadan önce sterilize edilmelidir. Sterilizasyona dikkat edilmezse virüs bulasimi devam eder ve salgin büyüyebilir.
Hastalik Belirti ve Bulgulari
* Ates
* Bas agrisi
* Eklem ve kas agrisi
* Halsizlik
* Ishal
* Kusma
* Mide agrisi
* Istahsizlik
Belirtiler Ebola virüsüne maruz kalindiktan 2 - 21 gün (genellikle 8-10 gün) sonra görülür. Hastalarin bir kismi iyilesirken, neden bazilarinin öldügü tam olarak anlasilamamistir. Bununla beraber ölenlerin virüse karsi yeterli bagisik yanit gelistiremedikleri bilinmektedir.
Hastaliga Maruz Kalma Riski
Afrika’da teyit edilmis vakalar su ülkelerden bildirilmistir:
* Liberya
* Sierra Leone
* Gine
* Nijerya
* Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DRC)
* Gabon
* Güney Sudan
* Fildisi Sahilleri
* Uganda
* Kongo Cumhuriyeti (ROC)
* Güney Afrika (importe olmus)
Hastaliktan Korunma
Ebola Hemorajik Atesi’nden korunma konusunda birçok zorluklar vardir. Ebola Hemorajik Atesi ile insanlarin tam olarak nasil enfekte olduklari bilinmediginden az sayida temel korunma tedbiri vardir.
Ebola Hemorajik Atesinden etkilenen bölgelerde yasayan insanlarin hastaliktan korunmak için asagidaki önlemlere uymalari tavsiye edilir.
* Diger bulasici hastaliklarda oldugu gibi hastaligi önlemenin en önemli uygulamalarindan biri ellerin düzenli olarak yikanmasidir. Ellerinizin su ve sabunla yikanmasi (ya da sabun bulunmadigi yerlerde ve ellerin açikça kan ve vücut sivilariyla kirli oldugu durumlarda susuz alkol-bazli el losyonun kullanilmasi) cildinizden potansiyel enfekte materyalleri uzaklastirir ve hastaliginin geçisini önler.
* Eldiven kullanilan durumlarda eldivenleri çikarmadan önce su ve sabunla yikayiniz ve eldivenleri çikardiktan sonra da ellerinizi yikayiniz.
* Ölü hayvanlarla, özellikle de primatlarla temastan kaçininiz.
* Yerel pazarlarda tüketim için satilan primatlar dahil vahsi hayvanlarin etini yemeyiniz.
* Enfeksiyon olasiligini asgariye indirmek için Ebola Virüsü enfeksiyonu oldugundan süphelenilen insan ya da hayvanlarla yakin temas ederken enfeksiyon kontrol önlemlerini uygulayiniz.
