TÜRK DİL BAYRAMI VE YUNUS EMRE'Yİ ANMA TÖRENLERİNİN DÜNÜ VE BUGÜNÜ 1

Saygıdeğer okurlarım Karamanımızın kimliği ve Karaman Turizmi penceresinin bir kanadı olan Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre'yi Anma törenlerinin başlatılması ve 1961 yılından günümüze dek uygulanan bayramlarımızı anımsayan, uygulamaların içerisinde olan yetkililerin çoğu hayattalar. Atama ile gelen yetkililer konunun yabancısı oldukları için serzenişimin dışında tutmak zorundayım. Beni bağışlasınlar.

Ünü uluslararası düzeye ulaşan bayramımız nasıl doğdu. Karaman'a yeni atanmıştım yıl 1957 Öğretmen arkadaşlarım Öğretmenler Derneği Başkanlığına getirdiler. Zamanın Kaymakam'ı Kadir Demirel Belediye Başkanı Kemal Kaynaş'ın önderliğinde kurum başkanları, okul müdürleri avukat, doktor ve yerel basınla toplantılar yapılıyor. Karaman için ne yaparız, Karaman’ı dışa tanıtmamızda neler yapılabilir konulu tartışmalar yapıyorduk. Turizm Derneği kurulması önerildi. Derneği kurduk Başkanlığa Av. Baha Kayserilioğlu getirildi Yönetim Kurulunda bende vardım. Üye sayımız 30 kişi idi. Kaymakam, Belediye Başkanı, Hâkim Mümin Gökçe onursal üyelerimizdi. Dernek yönetimi sık sık toplanıyor dediğim gibi Karaman için ne yapabiliriz arayışları içinde iken 1960 ihtilali gerçekleşti. Dernek çalışmalarımız bir süre askıya alındı. Kaymakam Kadir Demirel Tekirdağ Valiliğine şikâyet üzerine Konya Doğanhisar Kaymakamlığına atandı. Başkan Kaynaş DP’li olduğu için açığa alındı. Dernek çalışmalarımız yeniden başladı. Her hafta toplanıyor önerilen konular tartışılıyordu. Karaman’ın Koyunu, Batırık, Arabaşı gibi konular ortaya atılıyor, fakat uygun görülmüyordu. Başkan Av. Baha araştırmacı, okuyan, Fransızca ve İngilizcesi iyi idi. Bir akşam toplantıya Karamanoğlu Mehmet Beyin Ünlü fermanını Arap Harfleri ile yazılı olanını getirdi. Toplantıda Belediye Başkanı Ertuğrul Çalışkan'ın Dedesi Emekli Kıdemli Jandarma Başçavuşu Bekir beyde vardı. Kendisi üs düzeyde Arap harfleri ile okuryazardı. O okudu biz yazdık." Divanda, Dergâhta, Bargahta, Mecliste ve Meydanda Türkçeden başka dil söylenmeye " Sıtkı Soylu diye bir gazeteci 30-35 sayfalık Yunus Emre ile ilgili bir kitabı vardı onuda ele alarak Fermanla bütünleştirip Türk Dil Bayramı Ve Yunus Emre'yi Anma törenleri adı altında bayram kutlamaya karar verildi. Bayram üç ana konuda şöyle planlandı. 1-Tören 2-İlmi yönü 3- Eğlenceler. Fazla ayrıntılara girmeyeceğim. Hemen hemen her akşam toplanıyor komisyonlar oluşturuldu. Sorun parasal konuda düğümleniyordu. Karaman’ın ileri gelenlerinden bağışlar alındı. Kaynaş tekrar başkan oldu. Belediye olarak katkısı büyük oldu. Hazırlıklar kısmen tamamlanmıştı. 1961 yılı haziran ayının ilk haftası Cuma, Cumartesi ve Pazar günü Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre'yi Anma törenleri olarak yapılması kararlaştırıldı. Davetiyeler bastırıldı. Ankara Radyosu kanalı ile bayramı duyurmak için Radyo Evi Müdürlüğüne Baha beyle birlikte gittik. Baha bey konuştu Radyo ile duyuru yapıldı ama Yunus Emre sözcüğü makaslanmıştı. Bayrama Yunus Emre'nin eklenmesine Eskişehir karşı çıkıyordu. Başta Cumhurbaşkanına, Başbakana, Bakanlara, Milletvekillerine, Yabancı Devletlerin Konsolosluklarına, Ordu Kumandanlarına, Çevre İl Valilerine, Kaymakamlarına, Okullara kimin aklına neresi geliyorsa onlara kişisel dostlara bu arada kim yazdı bilmiyorum Cumhurbaşkanı Senfoni Orkestrasına da davetiye gönderilmiş. Gelmezler duyuru olsun diye işin önünü arkasını hesap etmeden o kadar çok davetiye yazmışız ki katılma istekleri belirten yazılar geldikçe bizleri telaş aldı. Otel lokanta kısıtlı. Ne yapsak boş. Ok yaydan çıkmıştı. Bayramdan bir gün önce bir kamyon bir otobüs Cumhuriyet meydanına geldi Cumhurbaşkanı Senfoni Orkestrası ekibi imiş. Onları Tekstil Fabrikası Konuk Evine yerleştirdik. Şef Hikmet Şimşek bana konser salonunu gösterinde aletleri yerleştirelim dedi. Sinema sahnesinden büyük salon ne gezer. Orayı gösterdik. Bize çok kızdı sahne salon yokta bizi niye çağırdınız. Yanımda Elektrik teknikeri Ahmet Hilmi Emre vardı. Beyefendi sahne açık havada olsa olur mu? Dedi. Olur, niye olmasın dedi. Gazi Mustafa Kemal İlkokulu’nun bahçesi genişti. Bir bölümünde kavak ağaçları vardı. Şimdi oraya bina yapıldı. Ahmet usta belediyede, petrollerde 150’ye yakın büyük varil topladı yan yana dizip üzerine kalaslar monte etti. Halılar serdi iki yanına aydınlatma direği dikti. Şef sahneyi görünce şaşırdı. Şahane olmuş dedi. Müzik aletleri yerleştirildi. Okullardan sıra arkalıkları bahçeye taşındı. Saraydan Kız Kaçırma uvertürü seslendirilecek diye duyuldu. Akşam Karamanlı saraydan kız kaçırılacakmış diye Gazi Okuluna akın etti. Görülmemiş bir kalabalıktı. Konser bitiminde Şef Hikmet Şimşek çok anlamlı bir konuşma yaptı. Çok yerde konser verdim Karaman halkı kadar duyarlı dinleyici görmedim dedi. Ertesi gün Askeri Gazinonun 100 kişilik kerpiç salonunda Ünlü solist Suna Kanla nişan törenleri yapıldı. Ordu Bandosu ve Tören kıtası ile Silifke ekibi gösterileri bayrama katılanlara dil bayramını azda olsa tanıtımı yapılmış oldu. Karaman halkı bayramı benimsemiş çevre il ve ilçelerden gelen konuklardan otellerde yer bulamayanları evlerde ağırlamak için adeta sıraya girmişlerdi. Konukseverliğimiz bayrama önem kazandırmıştı. İlk bayramın konuşmaları Cumhuriyet parkında Askeri Bando eşliğinde öğrenciler ile gelen folklor ekiplerinin katılımları ile geçit töreni parkın önündeki caddede yapıldı. Zorda olsa ilk bayramı eksiği tamamı ile atlatmış olduk. Katılımcı konuklar ayrıldıktan sonra Yönetim ve şehrin ileri gelenleri ile durum değerlendirme toplantısı yapıldı. Sonuç olumlu Türk Dil Bayramı ve Yunus Emre'yi Anma törenleri tutmuştu. Bundan sonraki bayramlara üç ay öncesinden yöneticiler ve halkın katılımı ile geniş kapsamlı toplantılar yapıp komisyonlar kurup hazırlık çalışmaları yapılırdı. Bayramımız bir anda ulusal basında yer aldı. Yurt Dışında ve yurt içindeki Dil ve Tarih bilimcilerinin Karaman odak noktası olmuş, bayramda kendi konularında konuşma yapmaları için programa alınmaları isteği gelmeye başlamıştı. Bu arada ünlü tarihçi İbrahim Hakkı Konyalı ilk Karaman tarihini yazmıştı. Bir sonraki bayrama hazırlıklı idik. Yine Askeri Bando takımı ve folklor ekipleri ile gösteri yönleri ile ilmi yönü daha ağırlıklı idi. 1989 yılına kadar Kaymakamlık, Belediye, Dernek işbirliği ile çok daha değişik boyutlarda devlet erkânının da katılımları ile kutlandı. Turizm Bakanlığı tarihi yapıtlarımızı tanıtan Türkçe ve yabancı dille yazılı broşürler bastırdı. Broşürler bütün illere, ilçelere Yabancı Konsolosluklara gönderildi. Bayrama her yıl katılanların sayısı artıyordu. Anıtlar Kurulu ve Vakıflar Genel Müdürlüğü harap durumdaki tarihi yapıtlarımızın onarımlarına başladılar. Karaman'ın tarihi Yunus Emre ve coğrafi konumu ile ilgili Prof. Şabettin Tekindağ, Prof. Süheyl Ünver, Tarihçi İbrahim Hakkı Konyalı, Cahit Öztelli, Sunu İlah Arısoy ulusal basında makaleler yazmaya başladılar. Müze bu dönemlerde açıldı. Uzun yıllar törenler şehrin değişik caddelerinde eğlenceler, Kalede ve sinemada dönüşümlü olarak yapılırdı. Kalenin içerisini amfi tiyatro şeklinde düzenledik. Gece gösterileri orada yapılırdı. Ünlü ses sanatçısı Karamanlıların eniştesi Erol Evgin, Ela Altın, Ahmet Gazi Ayhan, Bedia Akartük isimlerini anımsayamadığın değişik sanatçılar konser verdiler. İstanbul Konservatuar Tiyatro Bölümü İstanbul Efendisini Kalede oynadılar. Her bayramda Karaman il ve ilçelerden gelen öğrenci grupları ve konuklarla dolar taşar bir sonraki bayramı daha kapsamlı planlı programlı yapmaya özen göstermemiz gerekiyordu. Bayramı Karaman halkı ile bütünleşerek yapmak halkımızın katkıları önem kazandırıyordu. İl olduktan sonra bayram daha ağırlıklı ve planlı yapmak zorunda kalındı. Bir talimatla Yerel Bayramlar Mülki amirliğin direktifinde yapılması kararlaştırıldı. Bayramlar Valilik, Belediye Kültür Müdürlüğü işbirliği ile yapılmaya başlandı.

Devam edecek

YORUM EKLE

banner284