Eline, diline, beline sahip ol.
Her ne arasan, kendinde ara.
Arifler hem aridir, hem aritici.
Marifet ehlinin ilk makami edeptir.
Insanin cemali, sözünün güzelligidir.
Hiçbir milleti ve insani ayiplamayiniz.
Nefsine agir geleni kimseye tatbik etme.
Ilimden gidilmeyen yolun sonu karanliktir.
Düsünce karanligina isik tutanlara ne mutlu.
Nebiler, veliler insanliga Tanri’nin hediyesidir.
Düsmaninizin dahi insan oldugunu unutmayiniz.
Yukaridaki altin sözlerin sahibi, büyük Türk düsünürü ve ozani, gönül adami Haci Bektas-i Veli, XIII. yüzyilda yasamis ulu bir Türk-Islam mutasavvifidir.
1209 yilinda Horasan’in Nisabur kentinde dünyaya gelip, Hacibektas ilçesinde 1271 yilinda hakka yürümüstür.
Çocuklugu ve gençligi Horasan’da geçen, akilciliga ve bilime inanan Haci Bektas-i Veli örnek ve dürüst bir kisilige sahiptir.
Ilk egitim ve ögreniminde Türkistan Piri Hoca Ahmet Yesevi kültür ocaginda, ögretmeni Lokman Perende’den temel dersler almis, ayrica burada felsefe, matematik, edebiyat, sosyal bilimler ve fen bilimlerini ögrenmistir. Çok sayida bilim adaminin yetistigi Horasan’da engin bir bilgi birikimine, genis bir dünya görüsüne sahip olmustur. Küçük yaslardan baslayarak kendini etrafina kabul ettirerek Horasan erenleri arasinda ululugu öne çikmistir.
Haci Bektas-i Veli, Ahmet Yesevi ocagindan kendisine verilmek için özel olarak bekletilen emanetleri teslim alarak, önce Iran, Irak, Arabistan ve Suriye’yi gezmis buralarda gerekli arastirma ve incelemelerini yaparak haci olmus, Anadolu’ya bir Yesevi mensubu (dervis) olarak gelmistir.
Haci Bektas-i Veli’nin Anadolu’ya gelisi, Anadolu Selçuklu Devleti’nin üzerinde kara bulutlarin dolastigi, siyasi, ekonomik ve kültürel düzeninin bozulmaya yüz tuttugu, taht kavgalarinin basladigi, bölünmelerin ve parçalanmalarin meydana geldigi bir döneme rastlamistir.
Anadolu Selçuklu Devleti’nin çökmesi ve Anadolu Türklerinin dagilma tehlikesi ile karsi karsiya kalmasi, Orta Asya’da bulunan Türk Uluslarini büyük bir kedere bogmustur.
Anadolu’da cereyan eden bu var olma savasina bir çözüm yolu bulmak gerekliligi ortaya çikmistir. Iste Haci Bektas-i Veli bu amaçla Anadolu’ya gönderilmistir.
Haci Bektas-i Veli, idealistlerden olusan bir toplulukla Anadolu’ya gelmis ve Anadolu’ya adeta bir günes gibi dogmustur.
Haci Bektas-i Veli’, Hacibektas ilçesine yerlesmis, burada bir çalisma ortamini olusturmus ve Anadolu kültürünü, Anadolu insaninin gelenek ve göreneklerini özümseyerek yeni bir kültür ve egitim merkezini kurmustur.
Burada düsüncesini ve felsefesini gelistirmistir. Ayrica Anadolu’yu dolasarak çevresini tanimistir. Arastirma ve incelemelerde bulunmus ve gittigi her yeri aydinlatmaya ve fikirlerini anlatmaya çalismistir.
Bulundugu bu yerde bir çekim merkezi olusturmustur. Görüs, düsünce ve felsefesi bütün bu merkezden Anadolu’ya hizla yayilmistir. Bu görüs ve düsüncesi Anadolu genelinde Haci Bektas Felsefesi ve Tasavvufu, Bektasi Tarikati olarak adlandirilmistir. Bu egitim ve ögreti merkezinden yetisen ögrenciler(Dervisler) Anadolu’nun dört bir yanina dagilmislardir.
Balkanlar’a, Arnavutluk’a Irak’a, Suriye’ye, Misir’a, Girit’e vb. ülkelere gidip oralarda Haci Bektas-i Veli’nin düsünce ve felsefesini anlatmislardir. XIII.yy. da Balkanlar’da agir baskilardan yilan halkin önemli bir kisminin Islamiyet’i kabul etmesinde temel rol oynamislardir. Fetihlerin kazanilmasinda da kolaylastirici unsur olmuslardir.
Yeni ordunun kurulusunda, temsili bir grup asker, Hacibektas’a gelerek Haci Bektas-i Veli tarafindan burada kiliç kusatilip taç giydirilip dualanmistir. Ayrica sancak teslim edilmis ve bu orduya “Yeni Çeri” adi verilmistir. Bu yüzden Haci Bektas-i Veli’yi Pir olarak taniyan Yeniçeriler, Bektasi tarikatini benimseyerek nice fetihlere katilmislardir.
Haci Bektas-i Veli; Baba Ilyas, Mevlâna, Ahi Evren ve Yunus Emre gibi Türk düsünce hayatini zamanimiza kadar etkileyen çagdaslari ile birlikte ayni devirde yasamistir.
15-18 Agustos tarihleri arasinda, Hacibektas ilçesinde, Haci Bektas-i Veli için anma törenleri düzenlenmektedir.
Büyük insan, Büyük Veli, Haci Bektas-i Veli’yi bir kez daha, saygiyla aniyorum.