Türk Egitim Ögrenci Toplulugu tarafindan 24 Subat Pazartesi günü Karamanoglu Mehmetbey Salonu’nda düzenlenen konferansa, KMÜ Atatürk Ilke ve Inkilâplari Tarihi Bölüm Baskanligindan Okutman Atilla Zorlu, Dr. Halit Gökalp Küçük ve Azerbaycanli Turanhan Elçibey konusmaci olarak katildi. KMÜ Rektörü Prof. Dr. Sabri Gökmen’in de dinleyenler arasinda yer aldigi konferansa ögrencilerin ilgisi yogundu.
Anma programi, saygi durusunun ardindan Istiklal Marsi ve Azerbaycan Marsi’nin okunmasiyla basladi.
“Hazirliksiz Yakalandik”
Okutman Atilla Zorlu konusmasinda “25 Subat gecesi Daglik Karabag’da 630 insanimizi katlettiler. Bunun soykirim oldugunu Pakistan, Bosna-Hersek, Meksika, Peru gibi birçok ülke kabul etti. Türkiye’de ise halen Hocali, ‘soykirim’ olarak kabul edilmedi. Gençlere bunu unutturmamak için konferanslar vermeli, Hocali adina anitlar yaptirmaliyiz.” dedi.
Zorlu, Atatürk’ün “Sovyet Rusya bir gün dagilabilir. Dagilma yasandigi zaman orada ayni dili konusan, ayni kültürü paylastigimiz kardeslerimiz bulunmaktadir. Hazirlikli olmaliyiz. Simdiden araya köprüler kurmak gerek.” sözünü hatirlatarak “Ancak 1991’de biz yine hazirliksiz yakalandik.” seklinde konustu.
“Bu Vatanin Evladi Var, Dedesi Yoktur”
1992’de Türkiye’ye gelen ve Türk vatandasligina geçerek Elçibey soyadini alan Turanhan Elçibey ise “Türkiye’ye geldigimde herkes bana ‘neden savasmadiniz’ diye sordu. Savasmasak 30 bin sehit verir miydik? Savaslardan dolayi bizim vatanimizin evladi var, dedesi yoktur.” diye konustu. Elçibey, sözlerine söyle devam etti: “Asirlardan beri sahipsiz kaldik. Sovyet yönetimi basimiza hep dilimizi, kültürümüzü bilmeyen baskanlar getirdi ve onlar haksizliklari görmezden geldi. Bize Türklügümüzü unutturmaya çalistilar. Azarbaycanli diye uyduruk bir terim uydurup kimliklerimizden Türk kavramini sildirdiler. Alfabemizi degistirdiler. Bu olaylar ilk patlak verdiginde ise kimse, biz dahi, önemsemedik. Basit bir serseri ayaklanmasidir, dedik.”
“Insanlarimizi Deneylerde Kullandilar”
Hocali katliamini anlatan Elçibey, Zori Balayan isimli bir doktorun Hocali’da bizzat katliamlara katildigini ve burada yaptiklarina ‘Ruhun Dirilmesi’ isimli kitabinda yer verdigini söyledi. “Zori Balayan kitabinda ‘Bugün de 6-7 deney yaptigim için mutluyum’ yazmis. Bir çocugun tüm vücudunun derisi soyuldugunda kaç saat yasayabilir diye test ettigini ve çocugun derisi soyulduktan sonra 7 dakika yasayabildigini yazmis.” diyen Elçibey, Ermeni olan bu doktorun birçok insan üzerinde deney yaptigini kaydetti.
“Bu Bir Savas Degildir”
Azerbaycan’in Hocali bölgesinde bir ordu bulunmadigini, orada yasayan masum halkin ve çocuklarin sehit edildigini belirten Elçibey, “Savas, askerler ve ordular arasinda olur. Masum insanlara karsi 366. Rus Motorize Alayi ve Lübnan, Suriye, Fransa’da özel yetistirilmis askerler, Arjantin’den özel egitimli katiller getirdiler.” seklinde konustu.
“Kardes Kardesin Derdini Bilir, Acisini Paylasir”
Programda söz alan Dr. Halit Gökalp Küçük ise yaptigi konusmada “Kardes kardesin derdini bilir. Türk dünyasindan bahsetmek istiyorsak onlarin acilarini da sevinçlerini de paylasacagiz. Biz, bize yapilan bütün saldirilari unutuyoruz. Balkanlar’da, Kafkasya’da soykirimlar yasadik, unuttuk. Bize yapilanlari unutmamak ve unutturmamak için buradayiz.” diye konustu.
Hocali’da yasananlarin ve taniklarin video görüntülerini izleyicilerle paylasan Dr. Küçük, “Hocali’nin görüntülerini çekerken ruh sagligini yitiren ve daha sonra sehit olan Çingiz Mustayev’e bu görüntüleri dünyaya yaydigi için tesekkür borçluyuz.” dedi.
Dr. Küçük, tarihte hiçbir zaman kendi baslarina devlet kuramayan Ermenilerin bugünkü Ermenistan’a yerlestirilmeleri ve Daglik Karabag, Nahcivan ve Hocali’nin içinde bulundugu bölgenin isgal edilmesinin Azerbaycan ve Türkiye arasindaki baglari koparmak ve iki ülke arasinda tampon bölge olusturmak için gerçeklestirildigini ifade etti.
“Peki Bugün Ne Yapmaliyiz”
1948 yilinda yayinlanan Birlesmis Milletler Soykirimi Engelleme ve Cezalandirma Sözlesmesine göre Hocali olaylarinin ‘soykirim’ olmanin bes sartini da tasidigini dile getiren Dr. Küçük, “Bunu soykirim olarak kabul ettirmek için Uluslararasi Mahkeme’ye, Lahey’e götürmemiz gerekiyor. Azerbaycan da petrol kullanimi ile ilgili görüstügü devletlere dikkat etmelidir. Örnegin Hocali’ya asker gönderen Fransa ile arasina sinir koymasi gerekir.” dedi. Küçük, “Biz ise sivil toplum örgütleriyle ve konferanslarla yasananlari unutturmamaliyiz.” seklinde konusmasini tamamladi.
Katilimcilara Rektör Prof. Dr. Sabri Gökmen tarafindan plaket verilmesiyle konferans son buldu.